Tehrân     Kiyef      Dâlâs     Moskow     Sufiye     Âstâne     Berlin     Došanbe     Âdelâyd     Halifaks       Tâ Nowruz

۱۳۹۱ فروردین ۱۲, شنبه

بزرگان ایران‌زمین؛ ابوعلی سینا Bozorgâne Irân zamin; Abu Ali Sinâ

در تاریخ ایران‌زمین شخصیت‌های فراوانی نبوده‌اند که نامشان در جهان با علم گره خورده باشد. ابوعلی سینا از جمله آنان است. میراث او برای جهان پزشکی، علم و فلسفه، بسیار ستایش شده است.  ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا، حدود هزار سال پیش در سال ۳۵۹ شمسی در بخارا و در خانواده‌ای معروف و اهل علم به دنیا آمد. ۵۸ سال عمر کرد و در سال ۴۱۶ شمسی در همدان درگذشت. او مشهور به بوعلی سینا، ابن سینا، شیخ الرئیس و یا ‌پور سینا است.  در تقویم رسمی ایران، روز اول شهریور همزمان با زادروز او روز پزشک تعیین شده است.  این چهره از مشهور‌ترین و تاثیرگذار‌ترین فیلسوفان و دانشمندان ایرانی جهان اسلام شمرده شده است. او حدود ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشت که شمار زیادی از آن‌ها در مورد پزشکی و فلسفه است. شماری از مورخان، او را از مشهور‌ترین دانشمندان سرزمین‌های اسلامی می‌دانند.  او در شرح‌حالی که خود تقریر کرده و شاگردش تحریر کرده، اطلاعاتی درباره زندگی‌اش داده است. طبق این نوشته‌ها، او دانش زمان خود را بی‌وقفه مطالعه می‌کرده، به تجزیه و تحلیل آن‌ها می‌پرداخته، بر آن‌ها می‌افزوده، و بعد طبقه‌بندی می‌کرده است.

ابوعلی سینا تبحر و توانایی خود در فقه، بحث و جدل، منطق، و هندسه را در‌‌ همان ایام نوجوانی نشان داد.  

درباره حافظه و استعداد کم‌نظیر او بسیار نوشته‌اند. همچنین گفته شده که او در ده سالگی کل قرآن را حفظ بوده است.  

ابوعلی سینا در نوجوانی به فراگیری طب علاقه‌مند شد. هرچه از طب قدیم در دسترس بود را خواند و در جوانی چنان خبره شد که دانشمندان زمانش برای فراگیری پزشکی به او مراجعه می‌کردند.  

روایت شده که وقتی در پی بیماری نوح ابن منصور سامانی، پادشاه بخارا، پزشکان دربار از درمانش عاجز ماندند، به ابوعلی سینای جوان متوسل شدند و او امیر را به شکلی معجزه‌آسا درمان کرد. این موجب جلب توجه امیر به ابوعلی سینا شد.  

پس از آن هم ابوعلی سینا به دربار حاکمان وقت نزدیک بود؛ قرابتی که گاه برایش مایه دشواری و خطر می‌شد و به همین خاطر خیلی جابه‌جا می‌شد. او بخارا، ری و اصفهان را خانه خود می‌دانست اما نهایتا در سفری به همدان، در سن ۵۸ سالگی درگذشت. 

راز موفقیت  

پیتر آدامسون، استاد فلسفه باستان و قرون وسطی در دانشگاه کینگز کالج لندن، مدت‌هاست زندگی ابن‌سینا را مطالعه می‌کند.  

او معتقد است ابوعلی سینا درباره دانش و مهارتش اعتماد به نفس داشت. او این اطمینان را در کودکی به دست آورد چون واقعا کودکی استثنایی بود. 

آقای آدامسون یادآوری می‌کند که طبابت در محضر امیر سامانی، بسیار مهم و حساس بوده و همین نشان می‌دهد که ابوعلی سینا به عنوان یک مرد جوان، چه‌قدر در زمان خود اعتبار و آبرو داشت.  

پاداش ابوعلی سینا در درمان سلطان، دسترسی به کتابخانه سلطنتی بزرگ و ارزشمند دربار سامانیان بود. خود او در روایتش از زندگی، می‌گوید کتاب‌هایی در این کتابخانه سلطنتی دیده که هیچ کس و حتی خودش از وجودشان باخبر نبوده است.  

برخی از مورخان، راز موفقیت و پیشرفت ابوعلی سینا را در دسترسی او به این منابع علمی شمرده‌اند.  

پیتر آدامسون می‌گوید: دربار سامانی به ابوعلی سینا این فرصت را داد تا با دقت روی آثار بسیاری از متفکران کار کند که نمی‌توانست آن‌ها را جای دیگری پیدا کند. علاوه بر این ابوعلی سینا به‌شدت تلاش کرد تا توانایی نقادی خود را فعال کند و ببیند که آیا این متفکران به‌‌ همان خوبی که درباره‌شان گفته می‌شود هستند یا نه.  

یک افسانه تاریخی می‌گوید ابوعلی سینا این کتاب‌خانه را به آتش کشید تا کس دیگری نتواند به کتاب‌ها دسترسی پیدا کند. اما آقای آدامسون آن را رد می‌کند و می‌گوید می‌توان مطمئن بود که چنین داستانی حقیقت ندارد.  

پیتر بورمن از گروه تاریخ باستان دانشگاه وارویک لندن معتقد است ابوعلی سینا دانشی دایرة‌المعارفی داشته است. او همچنین به مهارت ابوعلی سینا در به خاطر سپردن اطلاعات و فهم و استفاده از آن‌ها اشاره می‌کند. 

قانون برای پزشکی  

ابوعلی سینا بیش از ۴۰۰ رساله علمی از خود بر جای گذاشت که شاهکار آن‌ها، کتاب قانون است. این کتاب به عنوان سنگ بنای پزشکی امروز جهان شناخته شده و به ۱۹ زبان ترجمه شده است.  

کتاب قانون رویکردی کلی‌نگر به سلامت بدن انسان دارد و به زمان خوردن و آشامیدن و آن‌چه باید خورد و نوشید پرداخته است تا ورزش‌های مفید برای سلامت بدن، و همین‌طور از تمرین‌هایی برای فعال‌نگه‌داشتن مغز تا شرح امراض در این کتاب آمده است.  

یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های این کتاب، توجه به تاثیر تغذیه بر سلامت روح و جسم انسان است. موضوعی که ظاهرا تا آن‌زمان کسی به آن نپرداخته بود.  

پیتر بورمن درباره اهمیت این کتاب می‌گوید: نبوغ ابن‌سینا در این بود که اطلاعات را خیلی خوب دسته‌بندی می‌کرد و این کار برای مخاطبانش بسیار راحت می‌کرد. می‌توان گفت او یک کتاب راهنما تهیه کرد که نه تنها در جهان عرب و ایران، بلکه در غرب نیز از آن استفاده می‌شد. این کتاب موفق‌ترین کتاب علم پزشکی در دانشگاه‌های اروپا شد.  

قانون ابوعلی سینا تا قرن هفدهم میلادی کتاب درسی متداول در پزشکی بود و امروز هم منبعی مهم برای محققان است.  

این کتاب، علم پزشکی را تحت تاثیر قرار داد.  

بورمن می‌گوید: "ابن‌سینا از اساس شیوه طبابت رو تغییر داد. علم پزشکی چه در غرب و چه در شرق، به واکنشی به این کتاب تبدیل شد و از آن بهره برد."  

به گفته این تاریخ‌پژوه، ابوعلی سینا بخش عظیمی از سنت طب قرون وسطایی است.  

هنوز هم در بعضی از نقاط شبه‌قاره هند، بر اساس دستورات ابوعلی سینا دارو تهیه می‌شود. گفته می‌شود او نخستین کسی بود که تاثیر ضدعفونی‌کنندگی الکل را کشف کرد و زخم معده و حتی تومورهای مغزی را پیدا کرد.  

پیتر بورمن از گروه تاریخ باستان دانشگاه وارویک لندن صریحا می‌گوید اگر ابن‌سینا نبود، علم پزشکی‌ای که ما امروز می‌شناسیم، وجود نداشت. 

شفا برای فلسفه  

اما دایره دانش و توان ابوعلی سینا به پزشکی محدود نشد. او در فلسفه نیز موثر بوده است. او معتقد بود تسلط بر فلسفه برای یک دانشمند، کمال است.  

از جمله مهم‌ترین آثار او در این حوزه، کتاب شفا است.  دیمیتری گوتاس، استاد دانشگاه ییل آمریکا که درباره فلسفه ابوعلی سینا تحقیقات زیادی انجام داده، دستآوردهای فلسفی او را بر یافته‌های پزشکی‌اش مقدم می‌داند.  آقای گوتاس با اشاره به این‌که در غرب ابوعلی سینا را بیشتر به عنوان پزشک می‌شناسند چون نسبت به او و آثارش یک بی‌توجهی نسبی وجود داشته، می‌گوید: "ابوعلی سینا پیش از هر چیز فیلسوف بود و بیشتر آثارش درباره فلسفه است. در واقع پزشکی برای او یک مشغولیت دوم و حتی سوم به شمار می‌رفت."  ابو علی سینا در فلسفه ابتدا پیرو ارسطو بود. بعد‌ها به لطف فلاسفه پیشینش مثل فارابی، به اشراق رو آورد و به نظام فلسفی منسجمی دست پیدا کرد.  دیمیتری گوتاس درباره دستآورد ابوعلی سینا در این حوزه، می‌گوید او توانست به تفکر فلسفی نظام ببخشد؛ تفکری که به ویژه در جهان اسلام آن‌زمان، نامنسجم و به‌هم‌ریخته شده بود.  به گفته آقای گوتاس، ابن‌سینا توانست تمام پیشرفت‌های فسلفی پیشین در جهان اسلام را با هم ترکیب کند و آن‌ها را بدل به یک نظام بسیار منسجم و منظم کند. با به‌کارگرفتن این نظام، به مسائل و مشکلاتی پاسخ داد که برای جهان اسلام جالب بود.  معروف است که ابوعلی سینا در مطالعه و تحقیق افراط می‌کرد و کمتر زمانی بود که شب‌زنده‌داری نکند. او به طیف گسترده‌ای از موضوعات علاقه‌مند بود و همین گستره دانش، او را در میان دیگر دانشمندان، متمایز کرده است.ابوعلی سینا به اصطلاح یک علامه و بحر‌العلوم بود؛ مثل خیلی دیگر از متفکران زمان خود در جهان اسلام. دیمیتری گوتاس می‌گوید نظام آموزشی آن‌زمان این‌طور بود که افراد توقع داشت دانش وسیعی داشته باشند.  این استاد دانشگاه ییل آمریکا می‌گوید: "طبیعتا این افراد در یک یا دو حوزه از خود استعداد نشان می‌دادند ولی بر اساس آنچه در نوشته‌های ابوعلی سینا می‌بینیم، او دانش وسیعی داشته و در زندگی‌نامه خودنوشته‌اش حتی می‌گوید که مدتی قضاوت می‌کرده است."  دیمیتری گوتاس درباره اهمیت ابوعلی سینا در تاریخ علم و فلسفه بشر می‌گوید: "او در هر جامعه‌ای فردی برجسته محسوب می‌شود و کل دنیا به‌ او افتخار می‌کند."  او یادآوری می‌کند این‌که ابن‌سینا چنین شخصیت بزرگی شده، به این‌خاطر بوده که در جامعه‌ای زندگی می‌کرده که به او به عنوان فردی با استعداد، این فرصت داده شده که چنین آثاری خلق کند. آن‌چه مهم است زمینه اجتماعی و بافت فکری زمان ابوعلی سینا بوده که به او اجازه ظهور داده است.


            
    
            
    
            
    
            
    
            
    
            
             
            
    
        

.

هیچ نظری موجود نیست:

پر بیننده‌ترین جستار‌ها|Most popular|Самые популярные

دیدگاه‌های شما|Your comments|Ваши комментарии

کلید واژه‌ها | Key words | Ключевые слова

باشگاه BÂDPÂ БАДПА Клуб بادپا Club Персидский язык Darshâye zabâne pârsi Уроки персидского языка درس‌های زبان پارسی‌ Mollâ Nasreddin Мулла Насреддин ملا نصرالدین Persian language lessons Ebi ابی Dariush Dariush Eghbali Dâryuš Dâryuš Eqbâli Googoosh Gougoush Gugush Guguš Гугуш Дарьюш Дарьюш Эгбали Клуб любителей персидского языка Эби باشگاه دوستداران زبان پارسی‌ داریوش داریوش اقبالی فائقه آتشین گردشگری گوگوش Bozorgâne Irân zamin Omar Xayyâm Tourism Омар Хайям Туризм آموزش زبان پارسی‌ آیا می دانستید بزرگان ایران‌زمین عمر خیّام Persia Sattar Shahram Nazeri Šahrâm Nâzari Изучение персидского языка Шахрам Назери بزرگان ایران دیدنی ها دیدنی‌های ایران شاعران شهرام ناظری فردوسی نوروز هایده هنرمندان Artists Hayede Kourosh Yaghmaei Nowruz Nowruz stamps Persepolis Sadegh Nojouki Tambrhâye Nowruzi Артисты Курош Ягмаи Марки о Ноурузе Персеполис Садэг Новджуки Саттар Хаедэ ایرانیان تخت جمشید تمبرهای نوروزی جشن‌های ایرانی‌ خط پارسی دکتر مصدق ریشه یابی ستار صادق نوجوکی محمد رضا پهلوی محمد مصدق مشکلات فرهنگی ملکه ثریا ورزش بانوان کوروش یغمایی America so beautiful Atusa BBC Bahram Radan BÂSTÂN Bâšgâh Bâšgâhe dustdârâne farhange Irân zamin Ebrahim Hamedi Ehsan Khajeh Amiri Ehsân Xhâje Amiri English subtitles Ferdowsi Golshifte Farahani Hasan Shamaizadeh Iman Maleki Imân Maleki Iraj Jannati Ataei Jamshid Kuroš Mansour Tehrani Mansur Marjane Satrapi Marjân Sâtrâpi Mohammad Reza Pahlavi Mohsen Makhmalbaf Mortezâ Naser Cheshm Azar Omid Omid Soltâni Parandegâni ke dar xâb dideam Persian Songs Sa'di Sex and Philosophy Shadmehr Aghili Shah of Persia Shahram Shabpare Siavash Ghomayshi Sina Hejazi Sinâ Hejâzi Soraya Taxte Jamšid Whirlpool Women's sport Zartošt Âmrikâye zibâ Âpârât Šahrâm Šabpare Америка так красиво Ахурамазда Джамшид Женщины в спорте Иман Малеки Ирадж Джаннати Атаи Любовь Манес Мани Манихейство Мансур Маржан Сатрапи Мортеза Мохсен Махмальбаф Омид Омид Солтани Онлайн изучение персидского языка Персидские песни Персидский марш Саади Секс и философия Сина Хэджази Сияваш Гомейши Сорая Философия Ирана Философия в Иране Философия в Персии Хасан Шамаизадэ Шадмэхр Агили Шахрам Шабпарэ Эхсан Хаджэ Амири курсы персидского языка آتوسا آخرالزمان آرش کمانگیر آمریکای زیبا آپارات ابراهیم حامدی ابوالقاسم فردوسی اتحادیه احسان خواجه امیری احمد شاملو اختلافات ارضی اسطوره‌های ایران زمین امید امید سلطانی اندیشه اهورا مزدا ايرج جنتی عطایی ایران از نگاه آلمانی‌ها ایران و عرب‌ها ایرانرود ایمان ملکی باستان باشگاه دوستداران فرهنگ ایران زمین بهار بهرام رادان بی بی سی تاجیکان تاریخچه ی پیدایش تعزیه تحصیل تحصیل در خارج تحصیل در روسیه ترانه‌های پارسی‌ تعزیه تعزیه و موسیقی توسعه به سبک ایرانی ثریا ثریا اسفنداری جشن تیرگان جمشید جنسیت و فلسفه حسن شماعی زاده حسن هدایت حقوق بشر خليج پارس داریوش مهرجویی دکتر محمد مصدق زبان زبان شناسی‌ زبان مادری زبان پارسی زرتشت سعد ی سپندارمذگان سکس و فلسفه سیاوش قمیشی سینا حجازی شادمهر عقیلی شاه ایران شاهنامه شاهنامه ی فردوسی شبیه خوانی شهاب حسینی شهرام شب پره صادق هدایت طنز و لطیفه عزاداری غذا فرهنگ فلات ایران فیلم سینمایی فیلم پرسپولیس قاره ی کهن لابی ماه محرم محسن مخملباف مرتضی مرجان ساتراپی مشکلات تحصیل منشور کوروش منصور منصور تهرانی موسیقی ناصر چشم آذر نقاشان هخامنشیان پارسی‌ زبانان پرسپولیس پرندگانی که در خواب دیده ام پژوهش چلوکباب کودتا کودتای ۲۸ امرداد کوروش کوروش بزرگ کوروش کبیر گرداب گستره ی زبان پارسی‌ گلشیفته فراهانی یوتا هیمل‌رایش یکپارچگی ملی