طراحی کودتای ۲۸ امرداد

بررسی‌ چگونگی وقوع کودتا، به جهت ویژگی‌‌های آن، می‌‌تواند در شناسایی ساختار قدرت سیاسی و ارتباطات سیاسی یک کشور بسیار مفید واقع شود. کودتای ۲۸ امرداد ۱۳۳۲ حادثه ی مهمی در نحوه ی حضور نیروهای بیگانه و استعمارگر در مدیریت کشور محسوب می‌‌شود. بررسی‌ این کودتای مرکب انگلیسی - آمریکایی‌، که در فضایی بحرانی اجرا، و موفق شد به اهداف خود دست یابد، علاوه بر آشنا ساختن ضعف‌های نظام استبدادی، گویای توفیقات و نظام اسلامی در از میان بردن آن‌ها است.از اوایل قرن بیستم، بر اساس امتیازی که ویلیام ناکس دارسی در سال ۱۹۰۱ م. از دولت ایران تحصیل نموده بود، انگلیسی‌ها به استخراج و بهره برداری از نفت ایران مشغول بودند. اما در سال ۱۳۲۹ خ. پس از آن که پارلمان ایران قانون ملی‌ کردن صنعت نفت را به تصویب رساند، تلاش‌های ایرانیان به نتیجه رسید. هنگامی که متعاقب آن، دکتر محمد مصدق به نخست وزیری منصوب گردید، روابط دیپلماتیک ایران و انگلیس وارد یک مرحله ی بحرانی شد. این دوره در سال ۱۳۳۲ با کودتای ۲۸ امرداد پایان گرفت. در واقع این رویداد یکی‌ از رویدادها ی عمده ی تاریخ سیاسی معاصر ایران است، زیرا از یک سو نهضت ملی‌ کردن نفت را به نابودی می‌‌کشاند و از سوی دیگر سر آغاز توسعه ی نفوذ ایالات متحده در ایران قرار می‌‌گیرد. کودتا نتیجه ی همکاری اینتلجنس سرویس و سیا بود و اجرای آن با مشارکت مزدوران داخلی‌ و نیروهای نظامی تسهیل گردید.